Духовен Азбучник

Во рајот нема да одиме со вратоврска. Ги гледате светителите? Кој отиде со неговата човечка мудрост во рајот? Еден без глава, друг без раце, трет без нозе, сиромашни, наклеветени, болни… Тесен е патот кој оди кон широчината на рајот, како што вели пророкот Давид: „Во маката моја дај ми простор“ (Псал. 4,1).

Или уште полошо - недостатокот од себеспознание и смирение. Страшното не е во тоа што грешиме, туку што мавтаме со прстот кон другите, говорејќи за етика, им судиме на нивните животи. Ова е предизвикување на Божјата долготрпеливост.
Сите сме направиле погрешни потези во нашите животи, згрешивме и паднавме.,станавме и одново се надевавме,повредивме и  нè повредија.

Оттука постои кај човек моќ да може во многу краток рок да ги преживее случувањата во скоро целиот свој животен циклус. Овој филм на животот многу често се одвива непосредно пред смрт. Оттука големата заблуда кај источните филозофи која ветува реинкарнација, која и не е ништо друго,туку ниско мудрување.

„Ако не можете да го завртите другиот образ, барем истрпете го ударот по десниот“. „Ниту тоа не можеме“, одговорија повторно. „Ако и тоа не го можете, барем не враќајте на ударот со удар“. Тие рекоа: „Ниту тоа не го можеме“. Тогаш свети Антониј му рече на својот ученик: „Свари им нешто да каснат. Тие се болни“, а ним им рече:

Светиот крал и пророк Давид е роден во овој град (Лука 2: 4-11).
Селото Химкам, близу Витлеем, било вообичаено место од кое патниците се упатувале кон Египет (Јер. 41:17). Градот се наоѓа на еден рид, на околу 10 км јужно од Ерусалим. Поклониците отсекогаш го посетувале Витлеем. Од далечина, погледот кон Витлеем е многу убав. Меѓу плодните полиња, опкружен од сите страни со ридови, тоа е навистина едно од најживописните места во Палестина.

„Молете се повеќе за gругите отколку за себе. Кажувајте ги зборовите: Гocпogи Исусе Христе,

пoмuлyj ме, но секогаш uмајте ги на ум и gругите.Сите сме gеца на ист Отец, сите сме еgно.

Затоа, кога се молиме за gругите, велuме: Гocпоgи Исусе, Христе, помuлyj не, а не: помилуј ги.

На тој начин признаваме gека тие се заеgно со нас".

Кој го признава законот како збир од сите морали, тој ја познава само корицата на книгата за моралот.
Кој ја признава љубовта како збир од моралот,тој го гледа и чита и го познава духот и животот на моралот.
Кој ја признава душата како причинител (праузрок) на светот,тој ги гледа и ги чита само буквите во книгата за светот.

- Господи, зборувај со мене!

И громови и молњи се растрчале по небото.

Но човекот не слушал. Човекот се разгледал на околу и рекол:

- Господи, дозволи ми да Те видам.

 Бог посакува сите да се спасат, но овој дар на спасение мора да биде прифатен од верникот, зашто Бог нема принудно да наметнува спасение на човештвото. Додека од една страна имаме слобода да го одбиеме дарот на спасението, од друга страна страдањето ни помага да се потсетиме дека се во овој свет е минливо и дека ни е потребен Бог.

Исто така, потребно е човек да биде доволно внимателен, за да не падне во опасното привидно смирение и заблудено смиренословие, кои се манифестации на наивниот горделивец и лукавиот себичен човек. Изобличувањата го испитуваат нашето смирение.

Мисаил имаше лик на патријарх. Еден подвижнички тип, од оние кои ги сретнуваме само во житијата на светиите. Строг, но и кроток, личеше на пророк, кој го влече зад себе целото предание на вековите. Во него се соединуваа тип на строг пророк, со тип на повлечен аскет кој ги минува деновите и ноќите во молитва. Беше силна личност која одигра голема улога на духовен 

Свети Јован Лествичник ги собрал еднаш пустинските старци, за да му кажат што значи смирението. Тогаш секој зел збор и со скромност и длабочина го изложил својот животен опит. Еден рекол дека смирение е да ги заборавиш своите добри дела, да не ги паметиш и да не бидеш горд. Друг рекол дека смирение е  човек да се смета себеси за последен и најгрешен од сите. Трет рекол дека

Суетата и нејзините деца – лажните духовни наслади, која делува во душата што не е пронижена со покајание – создаваат илузија на смирение. Со таа илузија душата го заменува вистинското смирение. Илузијата на вистината, исполнувајќи ги свештените одаи на душата, на самата Вистина и’ ги заградува сите влезови во таа одаја.

Прашањето не е што мисли светот за тебе. Ти гледај да бидеш ‘’вистинит’’ во животот, да имаш чиста совест дека не си погрешил, не си повредил, не си осудил, не си мразел, не си изневерувал, не си клеветел, не си се одмаздувал , не си понижувал, не си се исмевал, не си злоупотребувал (а ако си го направил сето ова, си плачел и си се покајал ); си понудил поткрепа,

 Кога секој православен Христијанин молитвено размислува за Црквата, тој ја гледа Црквата пред се  како Божји дар, а дури потоа размислува за Црквата како човечки одговор на тој дар. Црквата со право, би можела да се опише како есхатолошка стварност, бидејќи нејзината суштинска функција во овој свет, е да го пројавува и актуелизира есхатонот – крајната стварност на искупувањето и спасението.

Невозможно е човекот да чекори по овој пат, а да не се сопне некаде зашто ѓаволот од една страна, а светот и телото од друга, непрестајно поставуваат пречки во неговиот живот и тој на нив се сопнува, сразмерно на своето невнимание. Затоа, за човекот е полезно кога ќе падне, веднаш да стане и да побара прошка.

Според светите отци, брате Јоване, смирението има многу мајки: еден од светите отци сфатил дека смирението се раѓа од вистинското познание на себеси; други велат дека смирението се раѓа од мислата за смртта и за Страшниот Суд. Свети Јован Лествичник вели дека патот кон смирението – тоа е телесниот труд, послушанието и чистото срце, а Свети Исак Сирин вели 

Смирението е толку голема добродетел, што самото без други добродетели може да ни ги отвори вратите на Царството Небесно, како што е речено: „Покајанието ги подига паднатите, плаче пред небесните порти, а светото смирение ги отвора“. Смирението – тоа е единствената добродетел која не можат да ја подражаваат демоните. Тоа е источник на самопонижување што го штити човекот од паѓање.

Светите Отци учеле дека „благодатта се враќа по оној пат низ кој го напуштила човекот“. Сите сме паднале во Адам преку неговото непослушание кон Бог, па затоа основата на нашите гревови е нашата непослушна волја. Таа може да биде исцелена само со послушание: послушание кон Црквата, хиерархијата, духовните раководители; во нив ние го покажуваме послушанието кон Христос